Złamanie to przerwanie ciągłości tkanki kostnej, spowodowane siłą działającą z zewnątrz. Wiąże się ono z silnym bólem, obrzękiem, trudnością w wykonywaniu ruchów uszkodzoną częścią ciała, tkliwością czy deformacją zranionego miejsca. Uszkodzenie kości to problem powszechny, który może dotknąć każdego, niezależnie od wieku. Istnieją jednak czynniki, które wpływają na predyspozycje do złamań i często od nich zależy wytrzymałość kości na urazy. Kto więc w szczególności powinien uważać na uszkodzenia kości? A po drugie, jak należy dbać o swój organizm, aby uniknąć złamań lub dojść szybko do pełnej sprawności po kontuzji?

Kto jest najbardziej narażony na złamania?

Zmiennych wpływających na stan naszego układu kostnego jest bardzo dużo i mogą one wyjaśniać dlaczego niektórzy ludzie wydają się być odporni na złamania, a z kolei innych problem ten dotyka niemal przy każdym upadku czy uderzeniu. Pierwszym czynnikiem często decydującym o zdrowiu naszych kości jest wiek. Osoby powyżej pięćdziesiątego roku życia mają większą tendencję do zachorowania na osteoporozę, czyli chorobę objawiającą się obniżeniem gęstości mineralnej kości i zaburzeniami w spójności ich tkanek. Ponadto większą tendencję do zachorowania na osteoporozę mają kobiety, dlatego przedstawicielki płci żeńskiej w wieku powyżej 60 lat ulegają dwukrotnie częstszym złamaniom niż mężczyźni. Na zdrowie kości mogą też mieć wpływ takie czynniki jak za duża lub bardzo niska masa ciała, nieprawidłowa dieta, czy niedobory mikroelementów w krwi. Badania donoszą, że również stosowanie używek ma negatywny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układu mięśniowo-kostnego. Palenie tytoniu i nadużywanie alkoholu znacznie obniżają wytrzymałość kości i powodują, że są one bardziej podatne na złamania.

Co więcej istnieje też wiele chorób, które mają związek ze stanem naszego układu kostnego. Są to między innymi niedoczynność tarczycy, cukrzyca czy zespół Sudecka. Jednak na większość z tych czynników możemy wpłynąć poprzez np. zmianę nawyków, profilaktykę i systematyczne badania, dzięki którym możemy starać się uniknąć złamań kości.

Jak dbać o swoje kości?

Bez względu na wiek, płeć, wagę czy choroby przewlekłe możemy mieć realny wpływ na stan naszego układu ruchu, zarówno przy zdrowych kościach jak i w trakcie leczenia złamania. Prowadzenie zdrowego stylu życia to podstawa dla utrzymania dobrego stanu kości. Zbilansowana dieta oparta na dużej ilości wapnia, fosforu, magnezu, białka, witaminy D3 i witaminy K2 jest ważnym elementem utrzymującym zdrowie kości jak i wspomagającym ich regenerację po urazie. Warto więc pamiętać, by w posiłkach nie zabrakło głównego budulca kości – wapnia i dostarczać go w postaci np. kefirów, jogurtów, maku, tofu czy jarmużu. Do codziennego jadłospisu należy też wprowadzić produkty bogate w pozostałe wymienione mikroelementy, które biorą udział w budowie kośćca. W sytuacji złamania i niedoborów powyższych biopierwiastków i witamin, warto rozważyć suplementację lub stosowanie leków, które mogą przyczynić się do przyspieszenia zrostu kostnego. Pozytywny wpływ na zdrowie kości będzie też miało ograniczenie soli, kofeiny czy spożywania alkoholu i palenia papierosów. Ponadto należy dbać o komfort psychiczny i unikać sytuacji stresujących, ponieważ negatywne emocje i stres mają niezaprzeczalny wpływ na nasze zdrowie.

Dlatego szczególnie w trakcie leczenia złamania należy pamiętać o odpoczynku i metodach relaksacyjnych, takich jak medytacja, wizualizacja czy techniki oddechowe. Kolejnym istotnym elementem procesu gojenia złamań kości jest aktywność fizyczna, polegająca na ruchu innych części ciała niż dotkniętej złamaniem, np. przy złamanej kości przedramienia można wykonywać, np. przysiady, itp. Ćwiczenia ruchowe zwiększają gęstość kości, pobudzają krążenie oraz powodują wydzielanie do krwi czynników pobudzających gojenie. Dlatego warto pamiętać o gimnastyce, która ma bardzo pozytywny wpływ na proces leczenia złamania. Ostatnią metodą na zdrowe i mocne kości po złamaniu jest terapia urządzeniem Osteotron lub Exogen. Są to aparaty przyspieszające gojenie się kości przy pomocy fal ultradźwiękowych o niskim natężeniu, modulowanych pulsacyjnie. Zabiegi wykonywane przy pomocy Osteotronu lub Exogenu są bezbolesne, nieinwazyjne i można je wykonywać samemu. Dzięki nim można skrócić czas terapii o 38% i uniknąć operacji przydługo niegojących się złamaniach (w ponad 80% przypadków).

Stan Twoich kości jest w Twoich rękach!

Złamanie kości to problem, którego każdy woli uniknąć, dlatego tak ważna jest profilaktyka i zdrowy styl życia, które mogą pomóc w utrzymaniu dobrego stanu narządu ruchu. W sytuacji złamania kości poza stosowaniem powyższych zaleceń, konieczne jest także zasięgnięcie porady lekarza, który pomoże w doborze leków, suplementów czy niezbędnej rehabilitacji. Jednak pamiętaj przede wszystkim, że Twoje zdrowie, jest w Twoich rękach i zależy głównie od Twoich wyborów.

Bibliografia

National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases (NIAMS). (2019). “What is Osteoporosis? Fast Facts.” [Źródło: https://www.niams.nih.gov/health-topics/osteoporosis#2]
National Osteoporosis Foundation. (2021). “What Is Osteoporosis?” [Źródło: https://www.nof.org/patients/what-is-osteoporosis/]
Kelsey, J. L., & Bachrach, L. K. (2010). “Procter & Gamble’s osteoporosis research program: development and evolution of a disease model.” Osteoporosis International, 21(7), 1061-1064.
Weaver, C. M., & Heaney, R. P. (2006). “Choices for achieving adequate dietary calcium with a vegetarian diet.” The American Journal of Clinical Nutrition, 83(6), 1537S-1542S.
National Institute on Aging. (2022). “Osteoporosis: Peak Bone Mass in Women.” [Źródło: https://www.nia.nih.gov/news/research-intersection-osteoporosis-biology-and-human-disease]
Cummings, S. R., San Martin, J., McClung, M. R., Siris, E. S., Eastell, R., Reid, I. R., … & Ensrud, K. E. (2009). “Denosumab for prevention of fractures in postmenopausal women with osteoporosis.” New England Journal of Medicine, 361(8), 756-765.
Compston, J. E., & McClung, M. R. (2011). “Glucocorticoid-induced osteoporosis: a review.” Endocrine, 40(1), 32-36.
Einhorn, T. A. (2005). “Clinical practice. Prevention of hip fracture in elderly persons.” New England Journal of Medicine, 343(8), 601-607.
Exogen. (2023). “How EXOGEN Works.” [Źródło: https://www.exogen.com/how-it-works]
Heckman, J. D., Ryaby, J. P., McCabe, J., Frey, J. J., & Kilcoyne, R. F. (1994). “Acceleration of tibial fracture-healing by non-invasive, low-intensity pulsed ultrasound.” The Journal of Bone and Joint Surgery. American Volume, 76(1), 26-34.
Ilustracje wykorzystane w artykule: Unsplash